O KOLE GARNCARSKIM I TOCZKU SŁÓW KILKA (Czyli historia ceramiki kołem się toczy )

Obecnie proces tworzenia naczyń jest na wielu etapach zmechanizowany. Przez wiele wieków wszelkie formy - garnki, kubki, dzbanki i miski - wyrabiano jednak ręcznie na kole garncarskim. Wszystko wskazuje na to, że wynaleziono je w starożytnej Mezopotamii, około 3200 r. p.n.e. Urządzenia składało się z dwóch poziomo osadzonych , połączonych ze sobą drewnianych tarczy . Dolne koło napędzane było za pomocą nóg i wprawiało w ruch obrotowy górną część - toczek. To na nim garncarz formował z masy glinianej kształt naczynia . Z czasem powstały koła elektryczne, ale dziś wykorzystywane są już raczej tylko hobbystycznie przez miłośników dawnych technik. A znamy ich przynajmniej kilku . Jeden, niezwykle ważny, element procesu produkcji naczyń bolesławieckich oparł się jednak mechanizacji. Tworzenie dekoracji , bo o nim mowa, jest etapem decydującym o unikalnym charakterze tutejszej ceramiki. Niezwykle ważnym sprzętem, który wspomaga pracę malarki (lub malarza) , jest TOCZEK.
To proste, ale bardzo przydatne urządzenie wykorzystuje mechanizm stosowany przed wiekami w kole garncarskim. Toczek jest jednak mniejszy, a pracę nóg zastępuje w nim ruch dłoni . Toczek to niewielka podstawka na nóżce, której blat można łatwo wprawić w ruch obrotowy za pomocą palca czy dwóch . Rzecz bardzo przydatna do zdobienia ceramiki farbami podszkliwnymi. W szczególności do nanoszenia powtarzanej dekoracji za pomocą stempelka, tak by wszystko było równiutko, wzorek przy wzorku .
Malarka jedną ręką trzyma stempel, a drugą obraca nóżkę toczka - wolniej lub szybciej, w zależności od potrzeb. Dzięki temu może zminimalizować ruch ręki, którą wykonuje dekorację i skupić się na tym, by odpowiednio mocno dociskać stempel, tak, by wzór był jednolity. Toczek ułatwia także wykonywanie linii np. na otoku talerza czy wylewie kubka , bo wówczas ruch ręki ogranicza się właściwie tylko do przyłożenia pędzla i umiejętnego wprawienia w ruch toczka. Pomaga także w tworzeniu dekoracji unikatowych i artystycznych, czyli tych najbardziej skomplikowanych i wymagających, malowanych od podstaw pędzlem .
Wydaje się proste, prawda? Wcale takie jednak nie jest! Malarki muszą być uważne, skupione, pracować precyzyjnie, dokładnie. Mieć zmysł estetyczny, umiejętności i wprawę. Spod ich rąk wychodzą wówczas prawdziwe arcydzieła! A toczek to tylko (lub aż!) narzędzie wspierające tę trudną sztukę, zapewniające lepszy komfort pracy i większą ergonomię. Choć bez niego ani rusz! Bo ciężko wyobrazić sobie, jak ozdobić np. kubek z każdej strony, nie niszcząc zrobionej wcześniej dekoracji. Jak go złapać? Jak trzymać? Tu właśnie z pomocą przychodzi toczek. Wystarczy położyć/postawić na nim naczynie i toczek obracać. Pakując ceramikę do wysyłki, skupiamy się na tym, by sprawdzić jakość każdego wyrobu sprzedawanego w naszym sklepie www.ceramikazbolka.pl. Ale jakie doznania estetyczne wówczas mamy! Te piękne wzory nigdy się nie nudzą! A gdy wiemy, ile ich zrobienie, a przede wszystkim zdobienie wymaga pracy, umiejętności i talentu to podziwiamy je jeszcze bardziej . P.S. Miłośnicy słodkości mogą kojarzyć toczek także skądinąd. Jest on z powodzeniem używany w branży cukierniczej do dekorowania tortów .